tümden gelim ne demek?

Tümdengelim (Deduction)

Tümdengelim, genel önermelerden özel sonuçlar çıkarma sürecidir. Başka bir deyişle, önceden kabul edilmiş doğru öncüllerden mantıksal olarak kesin sonuçlara ulaşma yöntemidir. Tümdengelimsel akıl yürütme, eğer öncüller doğruysa, sonucun da kesinlikle doğru olmasını garanti eder.

Temel Özellikleri:

• Genelden Özele: Tümdengelim, genel bir kural veya prensipten yola çıkarak, özel bir duruma veya örneğe uygular.
• Mantıksal Kesinlik: Eğer öncüller doğruysa, sonuç da mantıksal olarak kesinlikle doğrudur. Sonuç, öncüllerde zaten örtük olarak bulunmaktadır.
• Yeni Bilgi Üretmez: Tümdengelim, öncüllerde zaten var olan bilgiyi açık hale getirir, ancak yeni bilgi üretmez.
• Geçerlilik ve Doğruluk: Tümdengelimsel bir argümanın geçerli olması, öncüller doğruysa sonucun da doğru olması gerektiği anlamına gelir. Bir argümanın doğru olması ise hem geçerli olması hem de öncüllerinin gerçek dünyada doğru olması anlamına gelir.

Örnek:

• Öncül 1: Bütün insanlar ölümlüdür.
• Öncül 2: Sokrates bir insandır.
• Sonuç: O halde Sokrates de ölümlüdür.

Bu örnekte, öncüllerin doğru olduğu varsayıldığında, sonucun da doğru olması kaçınılmazdır.

Tümdengelimin Kullanım Alanları:

• Matematik: Teoremlerin ispatlanması.
• Mantık: Argümanların geçerliliğinin değerlendirilmesi.
• Bilim: Hipotezlerin test edilmesi (bazı durumlarda).
• Hukuk: Kanunların uygulanması.
• Gündelik Hayat: Karar verme ve problem çözme.

İlgili Kavramlar:

• Öncül
• Sonuç
• Mantık
• Geçerlilik
• Doğruluk
• Akıl%20Yürütme